جوان آنلاین: اخرین روزهای پاییز زادروز یکی از درخشانترین چهرههای هنر و ادبیات معاصر ایران است، منیژه آرمین. بانویی که ۲۳ آذر ۱۳۲۴ در تهران چشم به جهان گشود و زندگیاش را از همان آغاز با رنگها، کلمات و خاک سفال پیوند زد، تا میراثی ماندگار برای فرهنگ این سرزمین بنا کند. امروز در آستانه هشتادمین بهار زندگی او با افتخار و احترام تولد این هنرمند بزرگ را گرامی میداریم و گوشهای از آثار سبک و جایگاه والایش را مرور میکنیم؛ هنرمندی که نمادی از تعهد، اصالت و خلاقیت است.
منیژه آرمین تنها نویسندهای چیره دست نیست، او نقاش، سفالگر و پیکرهسازی برجسته است که با دستان هنرمندش در نقشها و حجمها روح میدمد. او دانشآموخته رشته مجسمهسازی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است و با دریافت نشان درجه یک هنری، جایگاه خود را بهعنوان یکی از پیشگامان هنرهای تجسمی تثبیت کرده است. آرمین همچنین روانشناس است و این شناخت عمیق از روح انسان در تمام آثارش جریان دارد، جایی که مرز میان هنر، ادبیات و روانشناسی در هم میآمیزد و تصویری ژرف از جامعه ایرانی میسازد.
در ادبیات، سبک روایت او را میتوان جریانی اصیل و ریشهدار دانست؛ داستانها برخاسته از متن زندگی مردم ایران با زبانی ساده، اما عمیق و بر محور ارزشها، زیباییها و چالشهای زندگی. آرمین به «زنانهنویسی» یا «مردانهنویسی» اعتقادی ندارد. او نویسنده را موجودی دوگانهنگر میداند که قادر است جهان را از زوایای گوناگون روایت کند. آثارش آمیخته با عناصر فرهنگی، تاریخی و عرفانی است. روایتهایی که غم، عشق، مبارزه و امید را در بستری واقعی بازتاب میدهند. آرمین هیچگاه به سوی ادبیات سطحی یا تجاری نرفت و حتی در روزگاری که موجهای نو بر ادبیات سایه میانداختند، وفادار به هویت فرهنگی ماند؛ آثار او علاوه بر روایتگری، اندیشهساز و تأمل برانگیزند.
برای شناخت بهتر جهان ادبی او کافی است نگاهی به برخی آثار برجستهاش بیندازیم، آثاری که هر یک دریچهای تازه به تاریخ، روان انسان و جامعه ایرانی میگشایند.
چهارگانه تاریخ معاصر
۱. شب و قلندر:
روایتی که ضمن پرداختن به زندگی شخصیت اصلی، وضعیت اجتماعی ایران را از دوره قاجار تا مشروطه ترسیم میکند. داستان، تلفیقی از واقعیت و عناصر افسانهای است و با ریتمی پرکشش پیش میرود.
۲. شباویز:
این رمان در ادامه «شب و قلندر» نوشته شده است و همان گستره زمانی استقرار قاجار تا مشروطه را دنبال میکند. محور روایت، زندگی «شیریننگار» و «افراسیاب» و پنج فرزند آنهاست و ماجرا از روز عروسی «نرگس خاتون» آغاز میشود.
۳. شانزده سال:
سومین جلد از چهارگانه تاریخی آرمین؛ ترکیبی از بخشهای کاملاً مستند و بخشهایی ادامه داستان «شب و قلندر» و «شباویز.» این رمان به سلطنت رضاشاه چگونگی به قدرت رسیدن او و تبعید آخرین بازمانده قاجار میپردازد.
۴. کافه ماگنولیا:
چهارمین رمان از چهارگانه تاریخی منیژه آرمین با تمرکز بر تاریخ معاصر. در این اثر، شخصیتهای واقعی و تخیلی در ۳۵ فصل، تحت تأثیر شرایط اجتماعی زمان خود مسیر داستان را پیش میبرند. روایت از زاویههای گوناگون ارائه شده و به درک بهتر فضای ایران و انسان ایرانی در ۱۰۰ سال اخیر کمک میکند.
دیگر آثار اوای کاش گل سرخ نبود: رمانی در هفت فصل که روایت زندگی «گللر» در دوران رضاشاه است. داستان از خلال زندگی گللر و همسر متجددش، تصویری از انسان ایرانی در آن دوره تاریخی ارائه میدهد.
گیلهبانو: روایت زندگی زنی ساده و روستایی که در دل چالشهای روزمره نقشی تأثیرگذار و پیشبرنده دارد؛ شخصیتی که سادگی و استقامتش خواننده را شگفتزده میکند.
در حوزه هنرهای تجسمی نیز آثار او روایتگر پیوند سنت و نوآوریاند؛ از نقشبرجستههای سفالی با لعابهای رنگی و طلا تا پیکرههای الهامگرفته از تاریخ، اسطوره و عرفان ایرانی. او تاکنون بیش از ۱۰۰ اثر سفالی خلق کرده و در بیش از ۵۰ نمایشگاه داخلی و خارجی حضور داشته است. از میان آثار شاخص او میتوان به بانوی آب (آناهیتا)، هفت شهر عشق، ارومیای بنفش، بانوی روستایی، سروهای عاشق، میدان تجریش به روایت سفال، مجموعه اهلبیت (ع)، معراج پیامبر و حدیث کساء اشاره کرد؛ هر یک قطعهای از تاریخ و معنویت ایران که در سفال و نقش ماندگار شدهاند. جایگاه منیژه آرمین در هنر و ادبیات ایران، جایگاه یک نگهبان فرهنگی است؛ هنرمندی که بیش از نیم قرن پرچم هنر متعهد را بالا نگه داشته و در مقام نویسنده، سفالگر، پژوهشگر و مدرس، الهامبخش نسلهای جدید بوده است.
